พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เป็นพระราชพิธีที่รัฐบาลไทยจัดขึ้นเพื่อถวายความอาลัยเป็นครั้งสุดท้ายแด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช จัดขึ้น ณ พระเมรุมาศ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง ระหว่างวันที่ ๒๕–๒๙ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ โดยวันที่ ๒๖ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ เป็นวันถวายพระเพลิง คณะรัฐมนตรีจึงกำหนดให้เป็นวันหยุดราชการเป็นกรณีพิเศษ
การเตรียมงาน
พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพฯ เริ่มเตรียมการตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๙ เรื่อยมา มีการสร้างพระเมรุมาศ และอาคารประกอบ การบูรณปฏิสังขรณ์พระมหาพิชัยราชรถ ราชยาน และเครื่องประกอบพระราชพิธี รวมถึงการเตรียมงานมหรสพในงานออกพระเมรุมาศ โดยสรุปแล้วเรียงลำดับการเตรียมงานได้ดังนี้
- พ.ศ. ๒๕๕๙
- ๓ พฤศจิกายน ปรับพื้นที่บริเวณท้องสนามหลวงให้รองรับการจัดพระราชพิธี
- ๑๔ พฤศจิกายน บวงสรวงตัดไม้จันทน์หอม
- ๑๙ ธันวาคม บวงสรวงพระมหาพิชัยราชรถ
- ๒๐ ธันวาคม ช่างสิบหมู่รับมอบไม้จันทน์หอม
- ๒๖ ธันวาคม ปักหมุดก่อสร้างพระเมรุมาศ
- พ.ศ. ๒๕๖๐
- ๒๗ กุมภาพันธ์ บวงสรวงยกเสาเอกเพื่อเริ่มการก่อสร้างพระเมรุมาศ
- ๑ มีนาคม ประชุมคณะกรรมการอำนวยการจัดงานฯ ครั้งแรก ในการนี้ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ มาทรงร่วมการประชุมด้วย
- ๒๔ มีนาคม บวงสรวงราชรถปืนใหญ่
- ๑ พฤษภาคม ส่งมอบราชรถปืนใหญ่ให้กรมศิลปากร
- ๕ พฤษภาคม กรมศิลปากรเคลื่อนย้ายราชรถปืนใหญ่ไปยังพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร เพื่อดำเนินการตกแต่งให้สมพระเกียรติ
- ๑๕ พฤษภาคม กรมสรรพาวุธทหารบกเปิดการฝึกซ้อมฉุดชักราชรถ
- ๒๖ มิถุนายน ประชุมคณะกรรมการอำนวยการจัดงานฯ ครั้งที่ ๒
- ๖ กรกฎาคม ติดตั้งกล้องและเครื่องเสียงในการถ่ายทอดสดพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ
- ๓๑ สิงหาคม กรมสรรพาวุธทหารบกฝึกซ้อมฉุดชักราชรถครั้งสุดท้าย
- ๗ กันยายน กองทัพภาคที่ ๑ จัดการฝึกซ้อมฉุดชักราชรถจำนวน ๓ ริ้ว โดยจำลองพื้นที่คล้ายจริง และห้วงเวลาเสมือนจริง
- ๒๑ กันยายน บวงสรวงการอัญเชิญพระมหาพิชัยราชรถและพระยานมาศสามลำคาน
- ๒๒ กันยายน กองทัพภาคที่ ๑ ฝึกซ้อมกำลังพลฉุดชักราชรถทั้ง ๓ ริ้วขบวนร่วมกันเป็นครั้งแรก
พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพฯ
คณะรัฐมนตรีรับทราบมติที่คณะอนุกรรมการฯ ฝ่ายจัดการพระราชพิธีฯ กำหนดวันพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ ในระหว่างวันที่ ๒๕-๒๙ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ พร้อมทั้งพิจารณาหมายกำหนดการพระราชพิธีฯ และกำหนดจำนวนริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศไว้ดังต่อไปนี้
กำหนดการพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพฯ
หมายกำหนดการ(ย่อ)
พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร
ระหว่างวันที่ ๒๕-๒๙ ตุลาคม ๒๕๖๐
- วันพุธที่ ๒๕ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๐
- เวลา ๑๗.๓๐ น. พระราชพิธีพระราชกุศลออกพระเมรุมาศ ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท
เครื่องแต่งกายเต็มยศ ไว้ทุกข์ สายสะพายมงกุฏไทย
- วันพฤหัสบดีที่ ๒๖ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ (คณะรัฐมนตรีเห็นชอบให้วันดังกล่าวเป็นวันหยุดราชการเป็นกรณีพิเศษด้วย)
- เวลา ๐๗.๐๐ น. พระราชพิธีเชิญพระบรมศพฯ ไปยังพระเมรุมาศ ณ ท้องสนามหลวง โดยริ้วกระบวนที่ ๑ ริ้วกระบวนที่ ๒ และริ้วกระบวนที่ ๓
- เวลา ๑๗.๓๐ น. พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ
แต่งกายเครื่องแบบเต็มยศ ไว้ทุกข์ สายสะพายมหาจักรี - เวลา ๒๒.๐๐ น. พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ(จริง)
แต่งกายเครื่องแบบปกติขาว ไว้ทุกข์
- วันศุกร์ที่ ๒๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๐
- เวลา ๐๘.๐๐ น. พระราชพิธีเก็บพระบรมอัฐิ เชิญพระบรมอัฐิและพระผอบ พระบรมราชสรีรางคาร ไปยังพระบรมมหาราชวัง โดยริ้วกระบวนที่ ๔
แต่งกายเครื่องแบบเต็มยศ ไว้ทุกข์ สายสะพายจุลจอมเกล้า
- วันเสาร์ที่ ๒๘ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๐
- เวลา ๑๗.๓๐ น. พระราชพิธีบำเพ็ญพระราชกุศลพระบรมอัฐิ ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท
แต่งกายเครื่องแบบเต็มยศ สายสะพายมหาจักรี
- วันอาทิตย์ที่ ๒๙ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๐
- เวลา ๑๐.๓๐ น. เลี้ยงพระ ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท, พระราชพิธีบำเพ็ญพระราชกุศลและเชิญพระบรมอัฐิขึ้นประดิษฐาน ณ พระวิมาน พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท โดยริ้วกระบวนที่ ๕
- เวลา ๑๗.๓๐ น. พระราชพิธีเชิญพระบรมราชสรีรางคารไปบรรจุ ณ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม และ วัดบวรนิเวศวิหาร โดยริ้วกระบวนที่ ๖
แต่งกายเครื่องแบบเต็มยศ สายสะพายจุลจอมเกล้า
ขั้นตอนและวิธีในการเข้าร่วมพิธีถวายดอกไม้จันทน์สำหรับประชาชน
วันพฤหัสบดีที่ ๒๖ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๐
รอบแรก ๐๙.๐๐-๑๖.๓๐ น. รอบสอง ๑๘.๓๐-๒๒.๐๐ น.
การแต่งกายและการเตรียมพร้อมเข้าร่วมพิธีถวายดอกไม้จันทน์
ขั้นตอนและวิธีในการเข้าร่วมพิธีถวายดอกไม้จันทน์
พระเมรุมาศพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
พระเมรุมาศพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ประกอบด้วยอาคารทรงบุษบก จำนวน ๙ องค์ ตั้งอยู่บนฐานชาลารูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ๓ ชั้น มีบันไดทางขึ้น ทั้ง ๔ ทิศ ทิศตะวันตกหันหน้าเข้าพระที่นั่งทรงธรรม ทิศตะวันออกติดตั้งลิฟต์ และทิศเหนือติดตั้งสะพานเกรินสำหรับเชิญพระบรมโกศจากราชรถปืนใหญ่ขึ้นบนพระ เมรุมาศ โดยโครงสร้างพระเมรุมาศ ประกอบด้วยส่วนต่างๆ ดังนี้
รายละเอียดแต่ละส่วน ของพระเมรุมาศพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
- ลานอุตราวรรต หรือ พื้นรอบฐานพระเมรุมาศ มีสระอโนดาดทั้งสี่ทิศและเขามอจำลอง ภายในสระประดับด้วยประติมากรรมสัตว์หิมพานต์ ได้แก่ ช้าง โค สิงห์ ม้า และสัตว์หิมพานต์ตระกูลต่างๆ
- ฐานชาลาชั้นที่ ๑ เป็นชั้นล่างสุด มีฐานสิงห์เป็นรั้วราชวัตร ฉัตร แสดงอาณาเขตพระเมรุมาศ และมีเทวดานั่งคุกเข่าถือบังแทรก ส่วนที่มุมทั้งสี่ของฐานมีประติมากรรมท้าวจตุโลกบาลประทับยืนหันหน้าเข้าสู่ บุษบกองค์ประธาน
- ฐานชาลาชั้นที่ ๒ มีหอเปลื้องทรงบุษบกรูปแบบเดียวกันตั้งอยู่ที่มุมทั้งสี่ ใช้สำหรับจัดเก็บพระโกศทองใหญ่และพระโกศไม้จันทน์ รวมถึงอุปกรณ์สำหรับงานพระราชพิธี
- ฐานชาลาชั้นที่ ๓ ฐานบุษบกประธานประดับประติมากรรมเทพชุมนุม จำนวน ๑๐๘ องค์โดยรอบ รองรับด้วยฐานสิงห์ซึ่งประดับประติมากรรมครุฑยุดนาคโดยรอบอีกชั้นหนึ่ง มุมทั้งสี่ของฐานชั้นที่ ๓ นี้ เป็นที่ตั้งของซ่างทรงบุษบกยอดมณฑปชั้นเชิงกลอน ๕ ชั้น ใช้สำหรับพระพิธีธรรม ๔ สำรับ นั่งสวดอภิธรรมสลับกันไปตลอดนับตั้งแต่พระบรมศพประดิษฐานบนพระจิตกาธานจน กระทั่งถวายพระเพลิงพระบรมศพเสร็จ
- จุดกึ่งกลางชั้นบนสุด มีบุษบกองค์ประธานตั้งอยู่ เป็นอาคารทรงบุษบกยอดมณฑปชั้นเชิงกลอน ๗ ชั้น ภายในมีพระจิตกาธาน เป็นที่ประดิษฐานพระบรมโกศ ผนังโดยรอบเปิดโล่ง ติดตั้งพระวิสูตร (ม่าน) และฉากบังเพลิงเขียนภาพพระนารายณ์อวตารตอนบน และภาพโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริตอนล่าง ที่ยอดบนสุด ประดิษฐานนพปฎลมหาเศวตฉัตร (ฉัตรขาว ๙ ชั้น)
ขบวนพระบรมราชอิสริยยศ
การอัญเชิญพระบรมศพจากพระมหาปราสาทไปสู่พระเมรุมาศ หรืออัญเชิญพระบรมอัฐิจากพระเมรุมาศมาสู่พระบรมมหาราชวัง พระบรมราชสรีรางคารไปบรรจุหรือลอยพระอังคาร ตามโบราณกาลจะอัญเชิญด้วยขบวนพระราชอิสริยยศ ซึ่งเรียกว่า “ริ้วขบวน” โดยแต่ละริ้วขบวนมีคนหาม คนฉุดชักจํานวนมาก พร้อมด้วยเครื่องประกอบพระอิสริยยศ
การจัดริ้วขบวนเครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีขบวนพระบรมราชอิสริยยศจำนวน ๖ ริ้วขบวน โดยมีการบูรณะตกแต่งราชรถ ราชยาน และเครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศ เพื่อให้พร้อมสำหรับการอัญเชิญพระบรมศพ พระบรมอัฐิ และพระบรมราชสรีรางคาร รวมทั้งซักซ้อมการเคลื่อนขบวนให้งดงามประหนึ่งราชรถเคลื่อนบนหมู่เมฆส่งเสด็จสู่สวรรค์
รายละเอียดริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศ
แผนผังแสดงพื้นที่จอดรถ
